Aighneas an Uachtaráin: Feachtas ag teacht chun deiridh
Faoi dheireadh thiar thall, tá an feachtas toghchánaíochta beagnach críochnaithe agus bhí deireadh teasaí leis go deimhin. Caithfear na vótaí Dé hAoine agus roghnófar Uachtarán na hÉireann nua le teacht i gcomharbacht ar Michael D. Higgins. Amharcann John Downing, comhfhreagraí polaitíochta leis an Irish Independent, ar na straitéisí a bhí ag na hiarrthóirí agus ar na taicticí a d’oibrigh agus nár oibrigh. Foclóir: Mianta: Wishes Pobalbhreith: Poll Farasbarr: Advantage/Surplus Líomhaintí: Allegations Níos seirbhe: More bitter Goilliúnach: Cutting Cáineadh: Criticise Leas: Benefit Báúil: Sympathetic Feachtas: Campaign Vótaí millte: Spoiled votes Baol: Threat/Danger Is cuma sa tsioc: To not give a damn Easnamh: Inadequacy Abhchóide: Barrister Círéibí: Riots I gcoitinne: In general See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
20:49
--------
20:49
Island life: Na héilimh, na deacrachtaí agus na buntáistí a bhaineann le saol iargúlta
Roimh dheireadh na míosa seo, beidh oileáin bheaga na hÉireann ag caitheamh vóta i dtoghchán na hUachtaránachta ar an lá céanna leis an mórthír. Tá 29 oileán ann ina bhfuil cónaí iontu agus tá suntas ar leith a bhaineann leo ó thaobh an chultúir de agus na teanga de. Ach cad é mar atá sé le bheith i do chónaí ar oileán, ar charraig atá fada amuigh ar an bhfarraige, scartha ón mhórthír? Láithreoir: Ciarán Dunbar, Aoi: Áine Ní Bhreisleáin Tá an podchraoladh seo maoinithe ag Ciste an Daonlathais Áitiúil. Foclóir: Tréigeadh: Abandoned Bánaigh: To devastate or to abandon In éag: Die out Buan:Permanent Sceirdiúil: Windswept or bleak Creagach: Rocky Go tréan: Strongly Ceann tuí: Thatched roof An mhórthír/an tír mhór: The mainland Fiáin: Wild/untamed Tearmann: Sanctuary Faire ar éin: Birdwatching Bradán: Salmon Portán: Crab Móin: Turf Breosla: Fuel Céibheanna: Quays Glórach: Loud Bád farantóireachta: Ferry Traonach: Corncrake An teach fágtha le huacht: The house bequeathed in a will Uathúil: Unique Aighneas: DisagreementSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
22:09
--------
22:09
Bíonn siúlach scéalach: The life of a travelling storyteller | Aindrias de Staic
Tá baint nach beag Éireann agus le hÉireannaigh leis an scéalaíocht agus leis an tsamhlaíocht, agus tá clú agus cáil uirthi dá bharr. Ach leis an saol nua-aimseartha mar a bhíonn anois, is minic nach dtugtar an meas ceart don tseanchas, ná don tobar saibhir a chuireann sí ar fáil dúinn. Ach deirtear go bhfuil borradh ag teacht ar an nós ársa scéalaíochta seo agus go bhfuil sé faoi bhláth arís. Ar dhuine de na scéalaithe nua-aimseartha seo tá Aindrias de Staic. Ar Seachtain, tógann Aindrais siar ar bhóithrín na smaointe muid, labhraíonn sé faoina óige, a chuid fadhbanna leis an ól, agus faoin síocháin atá aimsithe aige anois tar éis an saol a bhí aige a fhágáil ina dhiaidh. Foclóir: Foilsitheoir: Publisher Ádh: Luck Meabhair: Mind Damháin alla: Spiders Lámh in uachtar: Dominate Éirigh as: Quit Seachaint: Avoid Fonn: Melody Cíos: Rent Dátheangach: Bilingual Aithris: Recitation Taifeadtaí: Recordings Scéalaíocht: Storytelling Saothar: Work or writings Léacht: Lecture Clairseach: Harp Seanchas: Folklore Tá Aindrais ag tabhairt faoi chamchuairt lena seó ‘By the light of the slivery moon’. Tá sonraí ar fáil ar an suíomh https://aindrias.com/See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
23:21
--------
23:21
Gael ar leith: Slán le Manchán Magan
Bhailigh na sluaite inniu i gColáiste Gonzaga i mBleá Cliath inniu le slán a fhágáil agus omós a thabhairt do Mhanchán Magan. Ní raibh ach 55 bliain d’aois slánaithe aige nuair a d’imigh sé ar shlí na fírinne an Déardaoin seo caite. Bhí ailse air le tamall. Bhain Manchán cáil amach mar gheall ar a chuid oibre mar scríbhneoir, láithreoir agus mar dhuine a spreag glúin nua i dtreo na Gaeilge de. Ar Seachtain, labhair Tessa Fleming le hÁine Ní Bhreisleáin, iriseoir le Seachtain, faoin lorg atá fágtha aige. See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
22:39
--------
22:39
Gunnaí, Grá, agus Géarchéim: The kidnapping of Tiede Herrema
50 bliain ó shin, chuaigh beirt bhall den IRA Sealadach i mbun ghnímh a chuir cor nua i stair na hÉireann. Bhí leannáin Eddie Gallagher agus Marion Coyle ar aon sa phríosún. Mar sin, bheartaigh an bheirt acu iad a scaoileadh saor ar bhealach éigin. Ach, d’imigh an eachtra a bheartaigh siad go hiomlán as smacht. Ar Seachtain, cuimhníonn an Dr. Mícheál Ó hAodha, leachtóir in Ollscoil Luimnigh, siar ar fhuadach Tiede Herrema, eachtra a tharraing aird an domhain ar Éireann. Foclóir: Fuadaigh: Kidnap Léigear: Siege Géill: Yield Níos críonna: More shrewd Tionscol: Industry Gabh: Capture Ar éigean: Scarcely Áibhéil a dhéanamh: To exaggerate Bá: Affinity Báúil: Friendly Ar teitheadh: Fleeing Páirtí: Partner Neamhghnách: Unusual Oilte: Proficient or trained Ficheall: Chess – fi - hill Aigne: Mind Níos boige: Softer Diúl: Suck - dule Eisceachtúil: Exceptional Leannáin: Lovers See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ireland