Fear a mharaigh cailín óg Gaeltachta ag lorg ath-thástáil ar an bhfianaise
Ba ionsaí é a bhain siar as pobal beag Gaeltachta i gCo. na Gaillimhe. I mí na Nollaig 1998, maraíodh déagóir óg, Siobhán Hynes, go brúidiúil agus í amuigh don oíche ar an gCeathrú Rua. Ní raibh ach seacht mbliana déag aici. Fuarthas a corp ar chladach beag, tuairim ar dhá mhíle go leith as sráidbhaile na Ceathrún Rua. Cúisíodh John McDonagh, fear áitiúil, as an dúnmharú, agus tá 24 bliana caite aige sa phriosún as Siobhan a mharú agus a éigniú. Shéan sé gach cúis ón tús agus anois tá sé ag éileamh ath-thástáil nua ar an bhfianaise a chualathas sa chás. Ar Seachtain, labhair Tessa Fleming leis an iriseoir Áine Ní Bhreisleáin Foclóir: Ionsaí: Attack Éigniú: Rape Lá arna mhárach: The next day Fíochmhar: Vicious Tacht: Choke Báigh: Drown Fianaise: Evidence Slabhra: Chain Éadach: Clothing Snáithíní: Fibres Caomhnaithe: Preserved Machnamh: Deliberation Maígh: Claim or allege Athbhreithniú: Review Appeal: Achomharc Saineolaí: Expert An Chúirt Achomhairc: The Court of Appeal Ag séanadh: Denying Ath-thástáil: Retest Is iomaí: Many See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
21:26
--------
21:26
Bill Clinton: Cuairt chonspóideach an chéad Uachtarán Meiriceánach ó thuaidh
Tríocha bliain ó shin, tharla rud nár tharla riamh roimhe. Thug Uachtarán na Stát Aontaithe Bill Clinton - an polaiteoir is cumhachtaí ar domhan - cuairt ar Thuaisceart na hÉireann don chéad uair riamh. Ar lá stairiúil i 1995, le linn shos cogaidh an IRA nuair a leagadh síos na gunnaí agus na buamaí, sheas Clinton os comhair na mílte i nDoire agus labhair sé faoin tsíocháin. Ach cad chuige go raibh daoine ina éadan? Agus cén tionchar a bhí ag an chuairt ar an choimhlint? Labhraíonn Tessa Fleming leis an iriseoir polaitíochta John Downing. Foclóir: Toscaire: Envoy Barántas: Guarantee Seal: Stint Báúil Sympathetic Cáineadh: Criticism A seacht ndícheall: Did their best Do ladar a chur isteach: To interfere Cnámh spairne: Bone of contention Eisceachtúil: Exceptional Tagairt: Reference Ardú meanman: Raise one’s spirits Buan: Permanent Drogall: Hesitation Sos cogaidh: CeasefireSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
21:06
--------
21:06
Tar éis an X-odus: Cá bhfuil na Gaeil ar líne anois?
Bhí ré órga ag an Ghaeilge ar líne ar feadh tamaill, go háirithe ar Twitter - go dtí gur cheannaigh Elon Musk an t-ardán i 2022. Ina dhiaidh sin, tharla an ‘X-odus’, d’fhág roinnt comhlachtaí móra agus roinnt daoine aitheanta slán le ‘X’, agus bhí líon suntasach Gaeilgeoirí ina measc. Mar sin, cá háit ina bhfuil na Gaeil ag bailiú ar líne anois? Agus an bhfuil spás ar bith ann ar líne d’ardán sóisialta atá go hiomlán i nGaeilge? Láithreoir: Áine Ní Bhreisleáin, Aíonna: Osgur Ó Ciardha, Storm Eaton-Kilgallen, Caoimhe Ní Chathail Foclóir: Tionchairí: Influencers Ionadaíocht: Representation Folláin: Healthy Idirdhealú: Differentiation Leas a bhaint as: To make good use of Gairmiúl: Professional Borradh: Boom or growth I mbolgán: In a bubble Meall: Attract Imeallú: Marginalisation Fuinneamh: Energy Fotheidil: Subtitles Cos ar bolg: Repress Feiceálach: Visible Tearman: Sanctuary Figh: Weave Éascú: Facilitate See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
23:55
--------
23:55
DJ Carey: Ó ghlóir Pháirc an Chrócaigh go gruaim Mountjoy Prison
Bhí clú agus cáil ar DJ Carey mar dhuine de na himreoirí iománaíochta is fearr a chonaic an tír seo riamh. Le linn na 90óidí agus ag tús na mílaoise, ba laoch é, ní amhain i gCill Chainnigh, ach i measc chosmhuintir na tíre ar fad. Bhí saol an mhadra bháin aige féin agus a pháirtí Sarah Newman le linn ré an Tíogair Ceiltigh, bhí tithe acu in áiteanna ar leith sa tír, agus ba mhinic iad ag dul ar saoire thar lear. Mar sin de, cá huair a chuaigh rudaí ar strae do DJ? Láithreoir: Tessa Fleming, Aoi: Eimear Ní Bhraonáin Foclóir: Feall: Betray Dallamullóg: Decieve I sáinn: In a fix or jam Faoi amhras: Under suspicion Mílaoise: Millenium Flaithiúil: Generous Cothromaíocht: Balance Craobh na hÉireann: All Ireland Championship Lánúin: Couple Iasacht: Borrow or lend Scaradh: Breakup Ailse: cancer Cóir leighis: Medical treatment Tuiscint: Understanding Macánta: Honest See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
24:34
--------
24:34
Cúig chéim i dtreo do Ghaeltacht féin a thógáil
Cén chuma a bheadh ar "Ghaeltacht nua" na linne seo, agus cén dóigh a dtosaíodh duine ag tógáil a leithéid? Tá Jake MacSiacais agus Róisín Nic Liam ina gcuid de ‘Lios Loch Lao’, grúpa atá ag forbairt tithe agus árasán do Ghaeilgeoirí i mBéal Feirste agus tá Caoimhín Ó Cadhla ina bhall de ‘Lonnaíochtaí Gaeilge Teo’ atá ag iarraidh tearmann do chainteoirí Gaeilge a thógáil san ardchathair. Ar Seachtain, téann Áine Ní Bhreisleáin i mbun cainte leis an dá ghrúpa atá ag iarraidh an ollfhís seo a chur i gcrích. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ireland