Tréigthe agus folamh: A Gaeltacht housing solution?
Tá Comhairle Chontae Mhaigh Eo ag earcú Comhordaitheoir Ar Thithe Folmha sa Ghaeltacht, agus beidh dualgais acu sna Gaeltachtaí fud fad na tíre. Ach, an bhfuil aon fhiúntas leis an ról agus an ndéanfaidh sé rud ar bith chun dul i ngleic leis an ghanntanas tithíochta? Thug iriseoir Gaeltachta Seachtain, Áine Ní Bhreisleáin, leargás ar an cheapúchán úr. Foclóir: Tithe folmha: Vacant homes Tréigthe: Abandoned Fadhb ar leith: A particular problem Folláin: Healthy Go sainiúil: Uniquely Suntasach: Considerable Éileamh: Demand Seal: A period of time Go buan: Permanently Deontas: Grant Earcú: Hiring Farsing: Extensive Cónaitheacht: Residency Fo-oifigigh: Junior OfficersSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
20:38
Gaelcholáiste nua mar chuid den fhís do cheantar Gaeltachta BÁC
Tá Gaelcholáiste nua beartaithe do lár na cathrach agus tá na doirse le hoscailt i mí Mheán Fómhair 2026, ach is iomaí dushlán atá fós le sárú leis sin a chur i gcrích. Ach, le os coinn 90% de mhúinteoirí na scoile i gcoinne Synge Street CBS a aistriú go Ghaelcholáiste, agus le tuismitheoirí go fóill gan mórán eolais faoin Ghaelcholáiste nua, an bhfuil baol ann nach dtarlóidh sé? Cad iad na dushláin atá os comhair meánscoil lán-Ghaeilge a bhunú i lár na cathrach, agus, cén fáth nach bhfuil achan duine sásta faoi? Labhraíonn Julian de Spáinn, ón fheachtas Gaelcholáiste 2,4,6,8 faoin phlean le ceathrú Gaeltachta a chruthú i gcroílár na cathrach. Foclóir: Soláthar: Supply Roinn: Department Éileamh: demand Ilchreidmheach: Multi-faith Liosta feithimh: Waiting list Taighde: Research Gar: Close Tuairimí: Opinions Iarratas: Request Tairiscint: Offer Maíomh: Boast Ailtirí: Architects Teagasc: Teaching Earcaíocht: Recruitment Cumarsáid: Communication Ceathrú: Quarter See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
21:03
Gaeltacht Acla faoi bhagairt de bharr na ‘second homes’
Tá clú agus cáil ar áilleacht chósta iarthar na hÉireann agus meallann sé turasóirí ó chian agus ó chóngar. Tá go leor daoine in Éirinn agus thar lear a bhfuil teach saoire acu sna ceantracha ghalánta seo, na Gaeltachtaí san áireamh. Ach leis na fadhbanna atá á gcruthú do dhaoine áitiúla de bharr na dtithe saoire seo, is léir go bhfuil práinn le cur leis an soláthar tithíochta fad-téarmacha do mhuintir na háite ar chósta na hÉireann. Labhair Colm Mac Eachmharcaigh, Oifigeach Pleanála Teanga i nGaeltacht Acla i gContae Mhaigh Eo faoi chás na Gaeltachta ansin. Foclóir Folamh: Empty Scaipthe amach: Spread out A mheas: Estimate Easpa tithíochta: A lack of housing Cothú: Cultivate Luach: Value Le dul i ngleic leis: To tackle or to address it Bagairt: Threat Tuairimí: Ideas Casta: Complex Muintir: Family or people Taobh Thiar: The west side Cíos: Rent Cothromaíocht: Balance Go buan: Permanently Tá siad ag cur fúthu sa Ghaeltacht: They’re living in the Gaeltacht See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
20:11
'Mo Chara’ Liam Óg Ó hAnnaidh cúisithe faoin Terrorism Act
Tráthnóna Dé Céadaoin, cúisíodh ball de Kneecap, Liam Óg Ó hAnnaidh, a sheinneann faoin ainm stáitse Mo Chara, as coir faoin Acht Sceimhlitheoireachta. Baineann an cúiseamh le líomhain go raibh bratach Hezbollah á thaispeáint aige ag ceolchoirm i Londain anuraidh. Tá Hezbollah agus tacaíocht dó mídhleathach sa Ríocht Aontaithe. Tuigtear go mbeidh an tUasal Ó hAnnaidh ag séanadh an chúisimh. Thug Kneecap “political policing” ar an gcúiseamh. Dar leo, ní hiad féin agus a bhfuil ar bun acu an scéal ach an “cinedhíothú” in Gaza. Labhair Seachtain leis an iriseoir Gearóid Ó Muilleoir faoi na castachtaí agus na himpleachtaí a bhaineann leis an scéal seo. See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
15:19
Grá, Gníomh agus Gay Rights: 'Bliain i ndiaidh an reifrinn a phósamar’
Cothrom an lá seo deich mbliana ó shín anois chuaigh muintir na hÉireann i mbun vótála i reifreann stairiúil suntasach. Reifreann chun pósadh a leathnú amach d’achan duine – chun go mbeadh an rogha ag daoine duine den inscne chéanna pósadh. Sa deireadh, bhí 62% againn i bhfabhar Bunreacht na hÉireann a athrú. Labhair an Dr John Walsh faoin athrú a tháinig ar an tír ó thréimhse chorrach na nOchtóidí go dtí an lá atá inniu. Foclóir: Aerach: Gay Ní hionann sin: It doesn’t mean Díspóireacht: Debate Ginmhilleadh: Abortion Feiceáileacht: Visibility Coiscthe: Banned Cúngaigeanta: Narrow-minded Claonadh gnéis: Sexual orientation Feachtasaíocht: Campaigning Goilleann sé orm: It bothers me Leochaileach: Vulnerable Bagrach: Threatening páirtnéireacht shibhialta: Civil partnership Tháinig sé aniar aduaidh orainn: It took us by surprise Comhionannas: Equality Aischothú: FeedbackSee omnystudio.com/listener for privacy information.
Ireland