Na mílte Gaeilgeoirí take to the streets in protest - Cén fáth?
Ní rud a fheictear go minic é – slua mór de Ghaeilgeoirí ag bailiú le chéile ar shráideanna na hardchathrach – agus iad feargach. Is í seo an chéad agóid náisiúnta - thuaidh agus theas - ar son an Ghaeilge le breis agus deich mbliana. Cén fáth a bhfuil siad ag dul chun sráide, agus an seasann an phobal gan Gaeilge, leo? Láithreoir: Tessa Fleming, Aoi: Róisín Ní Chinnéide Foclóir: Bainisteoir Abhcóideachta: Advocacy manager Reachtaíocht: Legislation Cuí: Proper Scagadh: Sifting through or vetting Ag dul chun sráide: Taking to the streets Bagairt: Threat Ag gníomhú: Taking action Cothromaíocht: Balance A mheá: To weigh up Ag snámh in aghaidh easa: To swim against the current Maoiniú: Funding Lom: Bare or naked Caiteachas: Spending Ar bhonn rialta: On a regular basis Dúbailt Doubling Sprioc: Aim or goal Rochtain: Access Eiseamláir: Role model Uaillmhianach: Ambitious See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
23:18
--------
23:18
‘Rinne mé gach rud eile’: Naoise Dolan ar a bealach go Gaza
Tá mionchabhlach de thuairim is 50 bhád ar a bhealach go Gaza – agus tá Éireannaigh ina measc siúd atá ar bord. Tá na céadta daoine ó thíortha fud fad an domhain mar chuid den Global Sumud Flotilla agus é ar intinn acu cabhair dhaonnúil a thabhairt isteach do mhuintir Gaza. Tuairiscíodh oíche Dé Luain gur bhuail drón ceann de na báid sa Túinéis áfach. Chuir an Global Sumud Flotilla físeán in airde ar na meáin shóisialta a léiríonn solas geal ag bualadh an bháid. Níor gortaíodh aon duine. Ach diúltaíonn údaráis na Túinéise gur drón a bhí i gceist. Deir lucht eagraithe an chabhlaigh nach gcuirfidh eachtraí sa Túinéis stop lena dturas agus go leanfaidh siad orthu. Tá Naoise Dolan ina cuid den iarracht seo agus labhair sí le Seachtain. Foclóir: Eachtra: Incident Cinedhíothú: Genocide Ionsaí: Attack Rogha: Choice An Túinéis: Tunisia Toradh: Result Ag taobhú: Siding with Ceachtanna: Lessons Sonraí: Details Éalú: Escape Siombalachas: Symbolism Daonna: Humane See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
15:20
--------
15:20
Big Tech, an taobh dorcha de - agus an Gaeilgeoir determined to expose it
Tá an teicneolaíocht fite fuaite i mbeagnach gach gné dár saoil laethúil. Mar sin féin, ní thuigeann muid i gcónaí an taobh diúltach den nuálaíocht seo, cé go bhfuil na bagairtí a bhaineann le Big Tech feicthe againn arís agus arís eile. Oibríonn Pat de Brún agus a fhoireann chun an dochar atá á dhéanamh ag na comhlachtaí teicneolaíochta a nochtadh. Láithreoir: Tessa Fleming, Aoi: Pat de Brún (Head of Big Tech Accountability le Amnesty International) Foclóir: Cearta daonna: Human rights Imscrúdú: Investigation Mífhaisnéis: Misinformation Abhcóideacht: Advocacy Gníomhaíochas: Activism Cos ar bolg: Oppress Brabús: Profit Gealltanais folmha: Empty promises Claontacht: Bias Marfach: Leathal Fianaise: Evidence Cinsireacht: Censorship Ardán: Platform Rialtas Údarásach: Authoritatian Government Cosaintóirí cearta daonna: Human rights defenders Tacú: support Sárú: Infringement or breach of Airdeallach: Alert Cinedhíothú: Genocide Dualgas: Obligation Dearadh: Design See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
19:10
--------
19:10
Gaeilge ón Áras: Should an tUachtarán speak Gaeilge?
Roimh deireadh na bliana beidh an tír ag caitheamh vóta leis an deichiú Uachtarán na hÉireann a thoghadh. Cé nach ról polaitiúil atá ann, tá tionchar láidir ag an Uachtarán agus iad ag úsáid an ardán, le bunluachanna a n-Uachtaránacht a chur chun cinn. I gcás Mícheál D. Ó hUiginn, thug sé tacaíocht leanúnach do chur chun cinn na Gaeilge le linn a théarma oifige — agus i rith a shaoil ghairmiúil ar fad. Ach cé hiad na hUachtaráin eile a bhí againn a d’imir ról nach beag ar ár dteanga dhúchais, agus, an bhfuil sé tábhachtach go mbeadh Gaeilge ag an Uachtarán? Láithreoir: Tessa Fleming, Aoi: Katie Whelan Foclóir: Dlúthnasc: Strong connection Dearbhú: Declaration Abhcóidí: Advocates Uachtaránacht: Presidency Fréamhacha: Roots Dílis: Faithful Achoimre: Summary Ionadaíocht: Representation Corrach: Fraught Teacht sna sála: To come on the heel of Ard-Rúnaí: General Secretary Tiomanta: Driven Cur chun cinn: Promote Activities: Gníomhaíochtaí Le linn: During In general: I gcoitinne An-cheanúil ar: Very fond of Feiceálacht: Visibility Figh: WeaveSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
20:41
--------
20:41
Mo Chara sa chúirt
Bhí Liam Óg Ó hAnnaidh, nó Mo Chara as Kneecap, mar is fearr aithne air, os comhair na cúirte in Westminster Shasana Dé Céadaoin. Ba é seo an dara uair dó a bheith sa chúirt i dtaca leis an chúiseamh atá á chur ina leith. Bhailigh na céadta daoine taobh amuigh den teach cúirte ar maidin chun tacaíocht a léiriú dó. Bhí comharthaí agus bratacha á n-iompar agus t-léinte á chaitheamh a léirigh idir tacaíocht don rapálaí agus do chúis na Palaistíne. Ar Seachtain, míníonn an t-iriseoir Ciarán Dunbar cad a thit amach, taobh istigh den chúirt agus taobh amuigh de. Foclóir: Coir: Crime Scaifte: Group Cinsireacht: Censorship Scuaine: Queue Cúiseamh: Charge/accusation Sceimhlitheoireacht: Terrorism Eagraíocht thoirmiscthe: Proscribed organisation Beag beann: Regardless of Ateagaire: Interpreter Teorainn ama: Time limit Tacaíocht: Support Drogall: Reluctance See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ireland