Podcast Crazy Nauka - zdobywca Nagrody Radia ZET im. Andrzeja Woyciechowskiego 2024 w kategorii „Autor Internetowy” oraz Podcast Roku 2023 w kategorii nauka, ed...
107. Potężne trucizny - najsilniejsze i trudne do wykrycia
Wystarczy pół kilo tej substancji, by otruć wszystkich ludzi na świecie. A żaby z Kolumbii dzielą pewną mroczną tajemnicę z ptakami z Papui Nowej Gwinei. W tym odcinku podcastu Crazy Nauka opowiadamy o truciznach. Temat jest przeogromny, więc skupiamy się najpierw na dwóch wątkach: truciznach najsilniejszych i najtrudniejszych do wykrycia. Od razu ostrzegamy - będzie mowa o śmierci i zabójstwach. Unikamy makabry, ale rozumiemy jeśli ktoś nie chce słuchać. Dziś po raz pierwszy pojawia się polecajka popkulturalna - serial "Breaking Bad".Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Jeśli Wam się spodoba, rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy m.in. z tych źródeł:https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/environmental-hazards-risks/food-poisoning-from-marine-toxins https://ruj.uj.edu.pl/server/api/core/bitstreams/bd84c5c7-4471-48f5-89e4-a7dc06d2f380/content https://digitallibrary.amnh.org/items/d82fffd4-13a8-4bc0-97df-40e96e7e6f14 https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C96071%2Codkryto-grozna-dla-czlowieka-toksyne-u-dwoch-gatunkow-ptakow-wroblowatych https://health.howstuffworks.com/human-body/systems/digestive/rotten-sausages-botox-botulism.htm https://theconversation.com/handle-with-care-the-worlds-five-deadliest-poisons-56089 https://www.chemistryworld.com/opinion/marshs-mirror/2500415.articlehttps://www.youtube.com/watch?v=oqqWdaaTq7Ahttps://en.wikipedia.org/wiki/Poisoning_of_Alexander_Litvinenkohttps://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/10046853/1/Revised%20Litvinenko%20Lancet%20manuscript%20Nov%206%202015.pdfhttps://www.chemistryworld.com/opinion/marshs-mirror/2500415.articlehttps://en.wikipedia.org/wiki/Ricinhttps://en.wikipedia.org/wiki/Georgi_Markovhttps://en.wikipedia.org/wiki/Bulgarian_umbrellahttps://pl.wikipedia.org/wiki/Dawka_%C5%9Bmiertelnahttps://en.wikipedia.org/wiki/Thallium_poisoninghttps://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30020612/https://www.science.org/content/article/what-was-it-consult-breaking-bad
--------
1:11:37
106. Nauka na czasie: Blue Ghost na Księżycu i jak rośnie poziom wody w Bałtyku
Czy na Księżycu może działać nawigacja GPS?I dlaczego poziom Bałtyku podnosi się u polskich wybrzeży, a opada po stronie Szwecji?Opowiadamy o misji pewnego szczególnego świetlika, którego zaniosło aż na Księżyc, oraz o tym, o ile już wzrósł poziom wody w Bałtyku, jak będzie się podnosił w najbliższych dziesięcioleciach i co to oznacza dla Gdańska i Żuław.To odcinek z cyklu “Nauka na czasie”, czyli lżejsza wersja naszego podcastu, w której omawiamy dwa wybrane naukowe doniesienia. Cykl ten publikujemy co drugi tydzień, na przemian z dłuższymi odcinkami. Posłuchajcie naszego podcastu!Nasza szkocka wyprawa:https://www.onesmallstep.travel/szkocjacrazynauka-2025Jeśli Wam się spodoba, rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy m.in. z tych źródeł:Księżychttps://www.nasa.gov/news-release/touchdown-carrying-nasa-science-fireflys-blue-ghost-lands-on-moon/https://en.wikipedia.org/wiki/Blue_Ghost_Mission_1https://fireflyspace.com/missions/blue-ghost-mission-1/https://www.flickr.com/photos/fireflyspace/54353240540/in/album-72177720313239766/https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=BLUEGHOSThttps://www.livescience.com/space/space-exploration/sunrise-on-the-moon-captured-by-blue-ghost-spacecraft-after-nasa-and-firefly-aerospace-announce-successful-lunar-landingBałtykhttps://www.eea.europa.eu/en/analysis/indicators/global-and-european-sea-level-rise https://marine.copernicus.eu/pl/ocean-climate-portal/sea-levelhttps://sealevel.nasa.gov/ipcc-ar6-sea-level-projection-tool https://coastal.climatecentral.org/map/6/19.3919/54.2696/ https://marine.copernicus.eu/access-data/ocean-monitoring-indicators/baltic-sea-mean-sea-level-time-series-and-trendhttps://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/wprowadzenie-do-6-raportu-ipcc-490 https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/polska-akademia-nauk-o-wzroscie-poziomu-morza-455 https://imgw.pl/charakterystyka-wybranych-elementow-klimatu-w-polsce-w-2024-roku-podsumowanie/
--------
51:44
105. Nowe klimatyczne kłamstwa firm paliwowych, sportwashing i stare triki
Po co firmy paliwowe zamrażają w Arktyce topniejącą wieloletnią zmarzlinę? i kto stwierdził, że odejście od spalania węgla, ropy i gazu zaprowadzi ludzkość "z powrotem do jaskiń"?W najnowszym odcinku Podcastu Crazy Nauka opowiadamy o tym, jak w ostatnich latach ewoluowały kłamstwa sektora naftowego na temat zmiany klimatu, na jakie szczyty hipokryzji ta branża zdołała się wspiąć i jakie kolejne kompromitujące ją dokumenty wyciekły do publicznej wiadomości. Opowiemy o konstruowaniu platform wiertniczych zgodnie z danymi nt. wpływu ocieplenia klimatu na poziom morza, którym to danym branża oficjalnie zaprzeczała. I o zaangażowaniu firm paliwowych w sponsoring sportowy, co można krótko nazwać “sportwashingiem”.W tym odcinku często odwołujemy się do 5. odcinka naszego podcastu pt. “Kłamstwa branży paliwowej, czyli skąd wzięły się mity związane ze zmianą klimatu”, do którego posłuchania również Was zachęcamy:https://www.spreaker.com/episode/5-klamstwa-branzy-paliwowej-czyli-skad-wziely-sie-mity-zwiazane-ze-zmiana-klimatu--50954622 Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Jeśli Wam się spodoba, rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Tu nasze artykuły na ten temat:https://www.crazynauka.pl/klamstwa-branzy-paliwowej-czyli-skad-wziely-sie-mity-zwiazane-ze-zmiana-klimatu/https://www.crazynauka.pl/o-przyczynie-zmiany-klimatu-firmy-paliwowe-wiedzialy-od-60-lat-ale-trzymaly-to-w-tajemnicy/https://www.crazynauka.pl/koncerny-paliwowe-sztucznie-chlodza-wieloletnia-zmarzline-pod-ropociagiem-na-alasce/Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy m.in. z tych źródeł:https://www.nytimes.com/1989/12/20/business/greenhouse-effect-shell-anticipates-a-sea-change.html https://www.iea.org/reports/world-energy-investment-2024/overview-and-key-findings https://www.iea.org/reports/the-oil-and-gas-industry-in-net-zero-transitions/executive-summary https://www.nbcnews.com/science/environment/democrats-say-big-oil-misled-public-decades-climate-change-rcna150255 https://www.budget.senate.gov/chairman/newsroom/press/new-joint-bicameral-staff-report-reveals-big-oils-campaign-of-climate-denial-disinformation-and-doublespeak/ https://www.api.org/news-policy-and-issues/news/2025/01/14/api-calls-on-incoming-administration-congress-administration-to-seize-american https://edition.cnn.com/2025/01/17/economy/trump-oil-wind-energy/index.html https://www.eenews.net/articles/exxons-own-models-predicted-global-warming-it-ignored-them/ https://theconversation.com/the-oil-and-gas-industry-has-been-lying-about-global-warming-for-decades-accountability-is-long-overdue-230160 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165232X22002889 https://www.nytimes.com/1989/12/20/business/greenhouse-effect-shell-anticipates-a-sea-change.html https://iccwbo.org/news-publications/policies-reports/new-report-extreme-weather-events-cost-economy-2-trillion-over-the-last-decade/ https://gizmodo.com/conocophillips-willow-project-chillers-permafrost-oil-1850221362 https://www.coutts.com/insight-articles/news/2025/trumps-presidency-how-will-deregulation-shape-up-and-trade-policies-play-out.html https://www.bbc.com/news/articles/crmzvdn9e18o https://www.nytimes.com/2024/11/27/climate/maine-climate-change-oil-company-lawsuit.html https://blog.ucsusa.org/delta-merner/us-states-and-communities-are-suing-the-fossil-fuel-industry-six-things-you-need-to-know/ https://climateintegrity.org/lawsuits https://www.latimes.com/opinion/story/2023-09-20/la-california-oil-lawsuit-climate-accountability https://en.wikipedia.org/wiki/Ghawar_Fieldhttps://www.opendemocracy.net/en/cop27-hillknowlton-pr-greenwash-egypt/https://www.clientearth.org/media/l44by31b/clientearth-complaint-concerning-saudi-arabian-oil-company.pdfhttps://energetyka24.com/ropa/analizy-i-komentarze/dyrektor-generalny-saudi-aramco-czas-porzucic-fantazje-o-odchodzeniu-od-ropy-naftowejhttps://sprawdzam.afp.com/doc.afp.com.32JD6PPhttps://www.sustainability-beat.co.uk/2024/02/22/saudi-aramco-greenwashing/https://klimat.rp.pl/klimat-i-ludzie/art41219171-sportwashing-rosnie-w-sile-nowa-strategia-gigantow-branzy-paliw-kopalnychhttps://klimat.rp.pl/energia/art40044701-zarzuty-pod-adresem-gigantow-paliwowych-to-sie-przestanie-oplacachttps://www.clientearth.pl/najnowsze-dzialania/artykuly/onz-podejmuje-dzialania-przeciwko-saudyjskiej-firmie-naftowej-i-bankom-z-nia-wspolpracujacym-w-zwiazku-z-klimatem-i-prawami-czlowieka/https://oko.press/za-kryzysy-ktos-przeciez-odpowiada-czy-za-niszczenie-klimatu-i-srodowiska-powinno-grozic-wiezieniehttps://biznesalert.pl/saudi-aramco-emisje-co2-rafinerie-energetyka-srodowisko/https://klimatycznabazawiedzy.org/raport/szalency-spod-szyldu-agend-klimatycznych-dezinformacja-i-propaganda-w-sprawach-zmiany-klimatu-i-polityki-klimatycznej/https://www.desmog.com/2023/11/16/everything-you-need-to-know-about-saudi-aramco/https://www.bakerinstitute.org/sites/default/files/2021-01/import/ces-wp-saudiaramco-010821.pdf
--------
1:17:35
104. Nauka na czasie: Czy ludzie żyli w epoce dinozaurów, czyli co wiemy o nauce?
Czy to prawda, że ludzie żyli już w czasach dinozaurów, antybiotyki zwalczają wirusy, a klimat się zmienia wskutek naturalnych cykli? Mówimy o raporcie Eurobarometr, poświęconym wiedzy i postawom Europejczyków wobec nauki i technologii. I tak, w raporcie są obecni również Polacy. Oraz owszem, wyróżniają się spośród 35 krajów, które wzięły udział w badaniu - niestety, nie zawsze wyróżniają się w sposób, jakiego byśmy sobie życzyli. Chwalimy się: tu znajdziecie informacje o naszej nominacji do Nagrody im. Woyciechowskiego: https://www.nagrodawoyciechowskiego.pl/Nagroda-Autor-Internetowy Posłuchajcie naszego podcastu!Jeśli Wam się spodoba, rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy z tych źródeł:https://europa.eu/eurobarometer/api/deliverable/download/file?deliverableId=94629 https://europa.eu/eurobarometer/api/deliverable/download/file?deliverableId=94630 https://digitalpoland.org/publikacje/pobierz?id=70f40c4e-3fe1-4abd-9a32-02a26c324f18 https://www.britannica.com/science/continental-drift-geologyhttps://pl.wikipedia.org/wiki/Antropogeneza https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/chapter/chapter-3/ https://zpe.gov.pl/a/fotosynteza/D8Os1wJXg
--------
1:08:00
103. Wikingowie byli "fajniejsi" od Słowian: prawda czy fałsz?
Skandynawscy wikingowie nosili atrakcyjne stroje i biżuterię, używali oryginalnie zdobionej broni, no i w ogóle byli tak fajni, że warto robić o nich seriale i komiksy. A Słowianie chodzili w łapciach, byli przaśni i nie daliby rady stworzyć własnego państwa, gdyby im Skandynawowie w tym nie pomogli. Prawda? Otóż - wcale nie.🗡 Dlaczego właściwie założyliśmy, że średniowieczni Skandynawowie byli atrakcyjniejsi od Słowian?🗡 Jak polityka i światopogląd manipulowały historią?🗡 I jak to naprawdę było z tymi wikingami w państwie pierwszych Piastów?Pytamy o to fantastycznego gawędziarza, prof. Leszka Gardełę, archeologa i wikingologa, wybitnego znawcę wczesnośredniowiecznej Skandynawii i Słowiańszczyzny. Człowieka, który za wikingami przemierzył pół Europy. I napisał o nich mnóstwo artykułów naukowych oraz kilka książek.Jeśli Wam się spodoba ten odcinek, rozważcie wsparcie nas na Patronite - dzięki Waszym wpłatom będziemy mogli utrzymać cotygodniowy rytm ukazywania się nowych odcinków: https://patronite.pl/crazynaukaJeśli wolisz jednorazowo postawić nam kawę, to super. Dzięki! 😊https://buycoffee.to/crazynauka A tu znajdziecie nasze koszulki 😊https://kreatorium.com/pl/c/Crazy-Nauka/109 Zapraszamy do posłuchania naszego podcastu! Przygotowując ten odcinek podcastu, korzystaliśmy m.in. z tych źródeł:https://studialednickie.pl/wiadomosci,tom-xxiii-2024.html Str. 139-164 (ostrogi z potrójnymi motywami zwierzęcymi obejrzycie na str. 143 i 147) https://archeologia.pl/wp-content/uploads/2021/06/Cieple-elitarna-nekropola-skompresowana.pdfWikingowie w Polsce? Zabytki skandynawskie z ziem polskich, pod red. M. Bogackiego, A. Janowskiego, Ł. Kaczmarka, Gniezno, Szczecin 2019
Podcast Crazy Nauka - zdobywca Nagrody Radia ZET im. Andrzeja Woyciechowskiego 2024 w kategorii „Autor Internetowy” oraz Podcast Roku 2023 w kategorii nauka, edukacja, technologie. Opowiadamy o wielkich osiągnięciach i głębokich porażkach, procesach i zdarzeniach, które zmieniają losy społeczeństw i pojedynczych osób. Pokazujemy, jaką rolę odgrywa w tych zjawiskach nauka, gdzie pomaga wyjaśnić zagadki lub ocalić życie, a gdzie pozostaje jej tylko analizować skutki zdarzeń. Mówimy o zadziwiających metodach badawczych i szkodliwych mitach, które domagają się obalenia. I nie próbujemy ukrywać, jak bardzo nas opowiadanie o nauce kręci.
Ireland